काठमाडौँ : संविधान संशोधन प्रस्ताव दर्ता भएयता प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेले संसद अवरोध गरेको एक महिना पुगेको छ। यसबीचमा दलहरुले सहमतिका लागि पटक-पटक प्रयास गरे पनि अवरुद्ध संसद खुलेको छैन।
संविधान संशोधन प्रस्ताव फिर्ता लिनुपर्ने एमाले सहितका प्रतिपक्षी दलहरुको एक सूत्रीय अडान यथावत् छ। सत्तापक्ष भने संविधान संशोधन प्रस्ताव फिर्ता नलिने बरु संसदमा पेलेर अगाडी जाने तर्फ अगाडि बढेको छ।
संसदको कार्यव्यवस्था परामर्श समितिमा सत्तापक्षीय दलका सचेतकहरुले संसदको बैठक अगाडि बढाउन सभामुखलाई दबाब दिदैँ आएका छन्। सभामुख घर्तीले बिहीबार ' १८ गतेदेखि एकैदिन संसदको दुई देखि तीन वटा बैठक बस्छन्' भन्दै आफु कडा हुने संकेत गरेकी छिन्।
संसद बैठक सभामुखले कहिले सूचना टाँस गर्दै त कहिले अवरोध पछिसार्दै आएकी छिन्। उनले चेयरबाट प्रक्रियामा अवरोध नगर्न आग्रह गर्दै आएकी छिन्। सभामुख घर्तीले शीर्ष नेताहरुसँग छुट्टाछुट्टै, तीन दलका शीर्ष नेताबीच र सात दलबीच छलफल राखेकी छिन्। तर अवरोध खुलाउने दिशामा प्रगति भएको छैन।
कसरी अगाडि बढिरहेछ त संसद?
- मंसिर १४ गते - संसदमा संविधान संशोधन प्रस्ताव दर्ता
- मंसिर १६ गते - एमालेद्वारा संसद अवरुद्ध । एमाले उपाध्यक्ष बामदेव गौतमले भने - सरकारले संविधान बुझेर पनि उल्लघंन गर्यो।
- मंसिर १७ गते - संसद अवरुद्ध। एमालेलाई नेकपा मालेको साथ। माले महासचिव सिपी मैनालीले भने - प्रधानमन्त्रीलाई इङ्गित गर्दै 'बहुला कुकुरले टोकेको' भने। बैठकमा उनले जुन क्षेत्र टुक्राइएको हो त्यहाँका जनताको माग पनि नरहेको भन्दै प्रधानमन्त्रीले बहुला कुकुरले टोकेको हो कि के हो भनेर प्रश्न सोधेका थिए।
- मंसिर १९ गते - संसद अवरुद्ध। एमालेलाई नेपाल मजदुर किसान पार्टी, नेपा: राष्ट्रिय पार्टीको साथ। नेपाल मजदुर किसान पार्टीकी अनुराधा थापामगरले संविधान संशोधन भारतीय इशारामा आएको बताइन्।
- मंमिर २२ गते - संसद बैठकमा अवरोध।
- मंसिर २४ गते - संसद बैठकमा अवरोध।
- २५ मंसिर - संसद अवरुद्ध। राष्ट्रिय जनमुक्ती पार्टीका शिवलाल थापाले भने - ‘सभामुख महोदय, संविधान संशोधनको यो प्रस्ताव भारतको इशारामा लैनचौरमा बैठक बसेर त्यस लगत्तै मन्त्रिपरिषदबाट निर्णय भएर संसदमा दर्ता भएको विषय सदनलाई जानकारी छ।’
- मंसिर ३० गते - संसदमा अवरोध। संविधान संशोधनको विषय कार्यसूचीमा राखिएन। सभामुख अन्तराष्ट्रिय महिला सभामुखहरुको सम्मेलनमा भाग लिएर फिर्ता।
- पुस ४ गते - संसद बैठकमा एमाले अवरोध यथावत्। शीर्ष नेताबीच सहमति जुटेन। संविधान संशोधन विधेयक र निर्वाचनका विधेयक समेत संसदको कार्यसूचीमा।
- पुस ७ गते - संसद बैठक सूचना टाँस गरेर स्थगित। १० गतेका लागि डाकियो।
- पुस १० गते - संसद बैठक फेरि सूचना टाँस गरेर स्थागित। १२ गते डाकियो।
- पुस १२ गते - पूर्व सभासद् बुद्धरत्न मानन्धरको शोक प्रस्ताव पारित।
- पुस १३ गते - संसद अवरुद्ध। सांसदहरुलाई सभामुखले उभ्याइन्। बैठकमा नेपाल परिवार दलका एकनाथ ढकालले सरकारले ल्याएको संविधान संशोधनको प्रस्तावको औचित्य र आवश्यकता सावित हुन नसकेको बताए।
- पुस १४ गते - संसद बैठक स्थगित।विपक्षी सांसदलाइ सभामुखले पाँच मिनेट उभ्याउँदै सात पटक बस्न आग्रह गरिन्। प्रतिपक्षी सांसद चुपचाप उभिए। एमाले सांसद वैजनाध चौधरीले पाँच नंम्बर प्रदेशका जनताको माग विपरित संसद अवरुद्ध।
के छ सभामुखको अबको कदम?
पटक-पटकको छलफलबाट पनि सहमति जुट्ने अवस्था नदेखेपछि सभामुख घर्तीले प्रमुख राजनीतिक दललाई तीन दिनको अल्टिमेटम दिएकी छिन्।
आउँदो संसद बैठक (पुस १८) अघि नै विवादित विषयमा सहमति नभए एउटामात्रै बैठक नराखिने सभामुखको भनाइ छ। 'सो समयभित्र उहाँहरुले सहमति गर्नुभएन भने १८ गते एक मात्र होइन ग्याप राखेर एकै दिन दुई-तीन वटा बैठक राख्नेछु,' उनले भनिन्, 'प्रमुख दलहरुलाई छलफल गर्नका लागि कार्यव्यवस्था परामर्श समितिमा पनि मैले भनिसकेको छु।'
उनको यो रणनीतिले झण्डै एक महिनादेखि संसद अवरुद्ध गर्दै आएको प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा एमाले सहितका दलहरुलाई थकाउने योजना देखिन्छ।
