चितवन : चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा गैँडा स्थानान्तरण गर्ने कार्य आजदेखि सुरु गरिएको छ।
चितवनबाट शुक्लाफाँटामा एक भाले र चार पोथी गैँडा स्थानान्तरण गरिँदैछ। यसै क्रममा आज बिहान १० बजेर २४ मिनेट जाँदा निकुञ्जको सुखिभारको घाँसे मैदानमा एउटा भाले गैँडालाई डाट (बेहोस बनाउने औषधि राखिएको गोली बन्दुकले हान्ने काम) गरेर स्थानान्तरणका लागि ट्रकमा राखिएको छ। साँझसम्ममा सोही क्षेत्रबाट अर्को एक पोथी गैँडा डाट गरी शुक्लाफाँटा लैजाने तयारी गरिएको निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत रामचन्द्र कँडेलले बताए।
पहिलो भाले गैँडालाई निकुञ्जका प्रविधिज्ञ तीर्थबहादुर लामाले रुखमा चढेर डाट गरेका थिए। डाट गरेको पाँच मिनेटमा गैँडा घाँसे मैदानमा ढलेको प्रमुख संरक्षण अधिकृत कँडेलले बताए। तीस वटा हात्तीले घेरा हाली गैँडालाई बीचमा पारेर डाट गरिएको थियो।
करिब १५ वर्षको सो वयस्क भाले गैँडा चार सय २६ सेन्टिमिटर लामो छ। सो गैँडामा ५८९४ नम्बरको कलर आइडी लगाइएको कँडेलले बताए। डाट गरेर ढलेपछि गैँडालाई काठबाट पिर्का झैँ बनाइएको ठूलो स्ल्याबमा राखेर डोजरले ट्रकमा राखेको थियो।
त्यसअघि निकुञ्जको सुखिभार क्षेत्रमा निकुञ्ज विभागका उपमहानिर्देशक गोपाल प्रकाश भट्टराई र क्षेत्रीय वन निर्देशक गणेश झाले डाट गर्न प्राविधिक टोलीलाई हस्तान्तरण गरी गैँडा खोज्ने काम सुरु गरिएको थियो।
आजै बिहान सुखिभारमा वनदेवीको पूजासमेत गरिएको थियो। सो अवसरमा विभागका उपमहानिर्देशक भट्टराई र चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जका प्रमुख संरक्षण अधिकृत रामचन्द्र कँडेलले टोलीलाई आवश्यक निर्देशन दिएका थिए। दुई दिनअघि सुखिभारमा शिविर खडा गरी गैँडाको बासस्थानको अध्ययन गरिएको थियो।
गैँडा नियन्त्रणमा लिने कार्यका लागि ३० वटा हात्ती, ३० जना माउते, ३० जना पछुवा र निकुञ्जका १० कर्मचारी दुई दिनदेखि खटिएका थिए। प्रमुख संरक्षण अधिकृत कँडेलका अनुसार यस अतिरिक्त नेपाली सेना, दातृ संस्थाहरु, प्रकृति संरक्षण कोष, विश्व वन्यजन्तु कोष, जुलोजिकल सोसाइटीलगायतका प्रतिनिधि गरी करिब एक सय जना आज परिचालन भएका छन्।
गैँडा पठाउन तीनवटा खोर तयारी अवस्थामा राखिएको छ। यसअघि सन् २००० मा चार वटा गैँडा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट शुक्लाफाँटा लगिएको थियो। चितवनबाट लगिएपछि शुक्लाफाँटामा गैँडाको सङ्ख्या १४ पुग्नेछ। शुक्लाफाँटामा गैँडाका लागि चाहिने बासस्थान राम्रो रहेकाले स्थानान्तरण गर्न लागिएको निकुञ्जले जनाएको छ। सरकारले शुक्लाफाँटामा पाँच र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जमा २५ गरी ३० वटा गैँडा चितवनबाट स्थानान्तरण गर्ने निर्णय गरेको थियो।
यही निर्णयअनुरुप गतवर्षको फागुन १८ गते चितवनबाट बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जमा पाँच वटा गैँडा लगिएको थियो।