काठमाडौं : शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधिमन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले कोरोना महामारीका कारण शिक्षालय खोल्ने स्थिति नभएकाले वैकल्पिक प्रणालीको सिकाइलाई शैक्षिकसत्रका रुपमा मान्यता दिई यस प्रक्रियामा अनिवार्य सहभागिताका लागि शिक्षक, अभिभावक र विद्यार्थीमा आह्वान गरेका छन्।
मन्त्री पोखरेलले आज भर्चुअल रुपमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा बाध्यात्मक स्थितिमा घर नै शिक्षालय भन्ने मान्यताका साथ सबैका लागि वैकल्पिक प्रणालीबाट न्यूनतम सिकाइको सुनिश्चितताका लागि अभियान सञ्चालन गरिने जानकारी दिए।
घरमै बसेर इन्टरनेट, रेडियो, टेलिभिजन, शिक्षकसँग टेलिफोन सम्पर्कका माध्यमबाट र सूचना तथा प्रविधिको पहुँच नभएका शिक्षकले भौतिक दूरी कायम गरी सिकाइ प्रक्रियामा अमूल्य योगदान दिनुपर्ने उनले बताए। उनले आजको मन्त्रिपरिषद्को बैठकमा यसबारे छलफल भएको तथा सूचना र सञ्चारको पहुँच भएका र नभएका विद्यार्थीको सिकाइ निरन्तरताका लागि कार्ययोजना ल्याउन निर्देशन दिएको पनि जानकारी गराए।
उनले भने, ‘वैकल्पिकमा शिक्षाबारे भ्रम परेको देखिन्छ। भर्चुअल भनेको एउटा विकल्प मात्र हो। घरमै सिकाइ ४ वटै (कार्यविधिमा उल्लेख भएअनुसार) तरिकाको समस्टी नै शिक्षा हो भन्ने बुझ्नु पर्ने छ। घरमै शिक्षालय भन्ने मान्यता कायम गर्नु पर्छ।’
चुनौतीलाई अवसरमा बद्लन उनले अनुरोध गरे। वैकल्पिक शिक्षालाई पनि गणना दिने निर्णय मन्त्रालयले गरिसकेको उनको भनाइ थियो।
‘सिकाइ अवरुद्ध कहिले हुँदैन। नियमित र वैकल्पिकको परस्पर बनाएर लैजानु पर्छ। महामारीका कारण नियमित पठनपाठनमा अभिभावकले सहयोग गर्नुपर्छ। बालबालिकालाई ध्यान, योग, सरसफाइ जस्ता स्वस्थ्य जीवनशैली सिकाउन सहयोग गर्नुपर्छ। बालबालिकाले के कति सिकिरहेका छन् भन्नेमा चासो अभिभावकले दिनुपर्छ,’ उनले भने।
बच्चाहरुले अमर्यादित साइट, अनलाइन गेम या सामाजिक सञ्जाललगायतमा लागेमा अनुगमन अभिभावकले गर्नुपर्ने उनले बताए। वैकल्पिक माध्यममा नसमेटिएका विद्यार्थीहरुका लागि कार्ययोजना बनाइने उनले बताए छ। पाठ्यक्रम बढाउन सम्भव नभएकाले संस्लेषण गर्ने काम भइरहेको र यो केही महिनामा आइसक्ने उनको भनाइ थियो।
उनले वैकल्पिक प्रणालीलाई शैक्षिकसत्रको मान्यता दिई पाठ्यक्रम समायोजनका लागि विश्वविद्यालय र सम्बन्धित निकायकाले काम गरिरहेको र स्थानीय तहले सिकाइको अनुुगमन गरी प्रभावकारिता कायम गर्नुुपर्ने उल्लेख गरे। मन्त्री पोखरेलले सबै शिक्षकको अनिवार्य कोरोना बीमा शुरु भएकाले चुनौतीको घडीमा कर्तव्यपालनमा विशेष ध्यान दिन आग्रह गरे।
उनले गत जेठ १८ मा जारी गरिएको वैकल्पिक प्रणालीको सिकाइ सहजीकरण निर्देशिका २०७७ संशोधन गरी शैक्षिकसत्रका मान्यता र विद्यार्थी अभिलेखीकरण तथा तथ्याङ्क संकलनको प्रक्रिया शुरु हुने जानकारी दिए।
मन्त्री पोखरेलले भने, ‘हतार हतार शैक्षिक संस्था खोल्ने निर्णय गरेर संक्रमण थप फैलिएमा नेपालले त्यसलाई धान्न सक्दैन। कतिपय विश्वका अन्य मुलुुकको उदाहरणले पनि हामीलाई यही सिकाइरहेको छ। त्यसैले अहिले वैकल्पिक विधिको शिक्षाको विकल्प छैन।’
एक प्रश्नको जवाफमा स्थानीय तहको अनुमतिमा निजी विद्यालयले वैकल्पिक सिकाइवापत् पनि शुल्क लिन सकिने स्पष्ट गरे।
