काठमाडौं : कोरोना भाइरसको संक्रमणका कारण दुईदेखि ४ वर्ष उमेर समूहका बालबालिकाको विकासमा नराम्ररी प्रभाव पारेको युनिसेफले गरेको अनुसन्धानले देखाएको छ। यस उमेर समूहका २० प्रतिशत बालबालिकाको स्वास्थ्य, सिकाई र मनोसामाजिक अवस्थामा असर पारेको अनुसन्धानले देखाएको छ। यस अनुसार हरेक ५ मा एक बालबालिकाको अवस्था नाजुक बन्न पुगेको छ।
गत अगस्टमा गरिएको प्रारम्भिक बाल विकास सुचकांक सर्वेक्षणले देखाएअनुसार ग्रामीण क्षेत्रमा बसोबास गर्ने बालबालिका,कम आय भएका परिवारका बालबालिका, अशिक्षित वा न्यून शिक्षा स्तर भएका हेरचाहरकर्ताहरूको देखभालमा रहेका बालबालिका र प्रारम्भिक बाल शिक्षा कार्यक्रमहरूमा सहभागी नभएका बालबालिका विकासको लय भन्दा टाढिने उच्च जोखिममा रहेको देखाएको छ।
प्रारम्भिक बाल शिक्षामा भाग लिने बालबालिका माझ पनि, निजी कार्यक्रमहरूमा भाग लिनेको तुलनामा सरकारी प्रारम्भिक बाल शिक्षामा भाग लिनेहरु विकासको लयभन्दा बाहिर हुने अधिक जोखिममा थिए। दुई देखि चार वर्ष उमेर समूहका बालबालिकाको विकास आवश्यकता र स्थिति बुझ्नको लागि राष्ट्रव्यापी रूपमा २ हजार ८ सय ५३ घरधुरीहरूमा गरिएको थियो।
गतिशील अवस्था अन्तर्गत र विशेष गरी अगस्ट २०२१ मा निषेधाज्ञाहरू खुकुलो पार्दा मानिसहरूको जीवन प्रभावित भएको समयमा, २०१९ मा ७३ प्रतिशतको तुलनामा २०२१ मा ३१ प्रतिशत बालबालिकाले मात्रै घरमा प्रारम्भिक क्रियाकलापमा सङ्लग्न भएको देखिएको छ। अक्टोबर महिनामा गरिएको थप सर्वेक्षण अनुसार कडा निषेधाज्ञाबाट सामान्य अवस्थामा फर्केसँगै आमाहरूको संलग्नतामा सुधार देखिएको छ।
सर्वेक्षण गरिएकामध्ये आधा जति बालबालिका पूर्व प्राथमिक तहमा भर्ना भएको पाइएको थियो। यद्यपि, विद्यालय बन्द हुँदा ३४ प्रतिशत बालबालिका वैकल्पिक विधिबाट सिकाइमा संलग्न नभएको देखिएको छ। धेरै जसो बालबालिकाको घरमै ट्युसनमा पहुँच थियो, जबकि अनलाइन कक्षा, मोबाइल फोनबाट हुने शिक्षण, रेडियो, टिभी, दूर शिक्षण जस्ता सरकारको आपतकालीन कार्ययोजनाद्वारा निर्दिष्ट वैकल्पिक सिकाइ माध्यमहरू कम प्रयोग भएका थिए। रेडियो, टिभी र टेलिफोनमा आधारित शिक्षण सिकाई जस्ता न्यून-प्रविधि सहितका समाधानहरू पनि कम मात्रै प्रयोग भएको अनुसन्धानले देखाएको छ। अनलाइन कक्षा जस्ता उच्च-प्रविधि सहितका समाधानहरू निजी प्रारम्भिक बाल शिक्षामा भाग लिने बालबालिका बिच मात्र प्रयोगमा आएको रिपोर्टमा भनिएको छ।
