चीनको आधुनिकीकरण र विश्वसम्बन्धी ल्यान्टिङ फोरम पहिलोपटक सांघाईमा

सांघाई : विश्वका ८० देश र क्षेत्रका सरकारका प्रतिनिधि, थिंकट्यांक, मिडिया प्रतिनिधिहरुले सांघाईमा चीनको आधुनिकीकरण तथा विकासको गतिबारे बहस गरेका छन्। ‘चिनियाँ आधुनिकीकरण र विश्व’ भन्ने नारासहित सुरु भएको ल्यान्टिङ फोरममा विभिन्न देशका पाहुनाहरु सहभागी भए।

चाइना पब्लिक डिप्लोमेसी एसोसिएसन र चाइनिज पिपुल्स इन्स्टिच्युट अफ फरेन अफेयर्सको आयोजना र सांघाई म्युनिसिपल पिपुल्स गभर्नमेन्टको सहयोगमा पहिलो पटक यो फोरम सांघाईमा आयोजना भएको हो। यो फोरम २०१० देखि बेइजिङमा आयोजना हुँदै आएको थियो। यो फोरम सामान्यतया बेइजिङस्थित विदेश मन्त्रालयको दक्षिणी भवनको ब्लु हल (ल्यान्टिङ) मा आयोजना हुने भएकाले यसलाई ल्यान्टिङ फोरम भनिँदै आएको हो।

फोरमको उद्घाटन कार्यक्रममा सन्देश पठाउँदै चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले चिनियाँ आधुनिकीकरण सबै देशका जनताको साझा आकाङ्क्षा पनि भएको बताएका छन्।

‘आधुनिकीकरणको लागि एक देशले केही सामान्य ढाँचाहरू पछ्याउनु आवश्यक छ। त्योभन्दा पनि महत्वपूर्ण कुरा उसले आफ्नै वास्तविकताबाट अघि बढ्नुपर्छ र आफ्नै विशेषताको विकास गर्नुपर्छ’, सीले भने, ‘हामी अहिले एक बलियो देश निर्माण गर्दैछौं र आधुनिकीकरणको चिनियाँ मार्गमार्फत सबै मोर्चामा राष्ट्रिय कायाकल्पलाई अगाडि बढाइरहेका छौं।’

चिनियाँ आधुनिकीकरणमा नयाँ उपलब्धिका साथ चीनले विश्वव्यापी विकासका लागि नयाँ अवसर प्रदान गर्ने, आधुनिकीकरण र राम्रो सामाजिक प्रणालीतर्फको मार्गको लागि मानवताको खोजीलाई नयाँ गति प्रदान गर्ने र मानवजातिको साझा भविष्यसहितको समुदाय निर्माणलाई अगाडि बढाउन सबै देशसँग मिलेर काम गर्ने उनले बताए।

पहिलोपटक बेइजिङ बाहिर सांघाईकी आमा नदी भनेर चिनिने ह्वाङपु नदी किनार छेउको ग्रान्डहलमा भएको कार्यक्रममा चिनियाँ विदेश मन्त्री तथा स्टेट काउन्सिलर छिङ काङ्ले चीनको १०० वर्षको उतारचढाव हेर्न सांघाई आउनुपर्ने बताए।

एक शताब्दीभन्दा केहीअघि चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीले सांघाईमा आफ्नो यात्रा सुरु गरेको भन्दै उनले सांघाईले ‘चिनियाँ राष्ट्रको उतारचढाव मात्र होइन, देशभरि नै गहन रूपान्तरण पनि देखेको’ बताए। सांघाई विदेशी शक्तिहरूको प्रभुत्वदेखि चीनको सुधार र खुलापनको साक्षी भएको बताए।

‘चीनको सबैभन्दा ठूलो आर्थिक र नवप्रवर्तन पावरहाउस र विश्वको व्यापार र शिपिङ्ग हबको रूपमा, शंघाईले हाम्रो समय र विकासको प्रवृत्तिहरूको नेतृत्व गरिरहेको छ। यो आधुनिकीकरणको चिनियाँ मार्गको एक चम्किलो पहिचान हो,’ विदेशमन्त्री काङ्ले भने।

चीनलाई गरिब र पिछडिएको देशबाट विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थव्यवस्थाको स्थापना गरेको भन्दै विदेशमन्त्री छिनले चीनले सधैँ सम्पूर्ण विश्वको बृहत्तर हितलाई ध्यानमा राखेको र आधुनिकीकरणको चिनियाँ मार्गले विश्व शान्तिमा थप सकारात्मक ऊर्जा थप्ने र विश्वव्यापी विकासका लागि नयाँ अवसर सिर्जना गर्ने बताए। उनले बीआरआई जस्ता फोरममार्फत चीनले विश्वव्यापी विकासका लागि सहयोगी बन्ने बताए।

‘आधुनिकीकरणले धनीलाई धनी र गरिबलाई गरिब बनाउनु हुँदैन। न त यसले केही देश वा व्यक्तिको मात्र स्वार्थ पूरा गर्नुपर्छ’, उनले भने, ‘सम्पूर्ण विश्वको साझा समृद्धिका लागि सबै देशको विकास आवश्यक छ। बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ र ग्लोबल डेभलपमेन्ट इनिसिएटिभ चीनले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायलाई उपलब्ध गराउने सार्वजनिक वस्तु हुन्। साझा विकास र समृद्धिका लागि खुला मञ्च पनि हुन्।’

ताइवान चीनको हिस्सा हो, आफ्नो कुनै भूमि गुमाउने छैन

यसैबिच विदेशमन्त्री छिनले ताइवान चीनको अविभाज्य हिस्सा रहेको भन्दै ताइवान जलडमरूमध्येका दुवै किनारा एउटै चीनको भएको बताए।

‘यो ताइवानको इतिहास हो र यो ताइवानको यथास्थिति पनि हो। ताइवानको चीन फिर्ती युद्धपछिको अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थाको एक हिस्सा हो, जुन कायरो घोषणापत्र र पोट्सडाम घोषणामा कालो र सेतोमा लेखिएको छ’, उनले भने, ‘चीनले आफ्नो भूमिको कुनै पनि भाग गुमाउने छैन जुन पुनर्स्थापित भएको छ। र, युद्धपछिस्थापित अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थाको अवमूल्यन हुने छैन।’

उनले ‘अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्थाको नाममा अन्तर्राष्ट्रिय न्यायलाई बिथोल्न खोज्नेहरू’लाई चेतावनी दिए। भने, ‘ताइवानको प्रश्न चीनको मूल हितको मूल हो, र एक चीन सिद्धान्तलाई विकृत गर्न खोज्ने जो कोहीप्रति हाम्रो प्रतिक्रियामा कुनै अस्पष्टता हुनेछैन। चीनको सार्वभौमिकता र सुरक्षालाई कमजोर पार्ने कुनै पनि कार्यको सामना गर्न हामी कहिल्यै पछि हट्ने छैनौं। ताइवानमा आगोसँग खेल्नेहरूले अन्ततः आफैलाई जलाउनेछन्।’

चीनको प्रशंसा

यसैबिच, फोरममा बोल्ने विदेशी पाहुनाहरुले चीनको विकासको प्रशंसा गरेका छन्। न्यु डेभलपमेन्ट बैंकका अध्यक्ष तथा ब्राजिलकी पूर्व राष्ट्रपति डिल्मा रुसेफले चीनको आधुनिकीकरणले विश्वलाई फरक बाटो देखाएको र यसले दक्षिणी गोलार्धमा रहेका मुलुकका लागि ठूलो अर्थ राख्ने बताइन्।

ल्याटिन अमेरिकी देशहरू सदियौंदेखि अमेरिका र युरोपको अधीनमा रहेको भन्दै त्यहाँ झूटो आधुनिकीकरण थोपरिएको बताइन्। पहिले उपनिवेशवाद, दासत्व र सामूहिक लुटपाट लादिएको र अहिले नवउदारवादको रूप लादिएको आरोप उनले लगाइन्। साझा समृद्धि र उच्च गुणस्तरसहितको चीनको जनकेन्द्रित आधुनिकीकरणले नयाँ बाटो प्रदान गर्ने उनको भनाइ थियो।

उनले हरेक देशले आफ्नै अवस्थाका आधारमा आधुनिकीकरणको बाटो रोज्नुपर्ने बताउँदै भनिन्, ‘चीनको विकासबाट पाठ सिकेर दक्षिणी देशहरूले वस्तु प्रदायकको रूपमा आफ्नो स्थिति परिवर्तन गर्न सक्छन् र अन्य विकासशील देशहरूसँग मिलेर विकास गर्न सक्षम हुन सक्छन्।’

त्यस्तै, गाम्बियाका विदेशमन्त्री मामादोउ टांगाराले चीन सबै विकासशील देशका लागि आशाको किरणका रुपमा उभिएको बताए। मानव विकासको इतिहासमा चमत्कारका रुपमा हेरिएको चीनको आधुनिकीकरणले धेरै विकासशील देशहरुलाई गरिबी कम गर्न आफ्नै सूत्र खोज्न प्रेरित गरेको उनले बताए।

‘चीनको सफल आधुनिकीकरण प्रयास र उपलब्धिले चार प्रमुख तत्वहरू प्रकाशमा ल्याएको छ जुन संसारभरि विगुल फुक्न लायक छन्’, उनले भने, ‘आधुनिकीकरण हासिल गर्ने धेरै तरिकाहरू छन्। प्रत्येक राष्ट्रलाई आधुनिकीकरणको आफ्नो शैलीको अविभाज्य अधिकार छ। त्यहाँ कुनै एक टोपी आधुनिकीकरण मोडेलको सबै मोडेलमा फिट हुँदैन। न त आधुनिकीकरणका लागि कुनै एउटा मापदण्ड नै छ।’

अफ्रिकाको विकासको एजेन्डालाई नयाँ आकार दिन र ‘महाद्वीपलाई निर्लज्ज दरिद्रताको पर्यायवाची स्थानको रूपमा धारणा’ रोक्न चीनले विश्वव्यापी प्रणाली र क्षेत्रीय आर्किटेक्चरको विकास गर्न सकारात्मक भूमिका खेलेको उनले उल्लेख गरे।

चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङले अघि सारेका तीन वटा पहल- ग्लोबल डेभलपमेन्ट इनिसियटिभ, ग्लोबल सेक्युरिटी इनिसियटिभ र ग्लोबल सिभिलाइजेसन इनिसिएटिभले मानवजातिको साझा र राम्रो भविष्यको लागि अटुट रूपमा आशा प्रदान गरेको बताउँदै यी प्रयासहरुलाई अफ्रिकी मुलुकले स्वागत गरेको उनले बताए।

फोरममा यसपटक इजिप्टका पूर्व प्रधानमन्त्री एसाम शराफ, सीभी स्टार एण्ड कम्पनी इंक र स्टार इन्स्योरेन्स कम्पनीका अध्यक्ष तथा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत मौरिस ग्रीनबर्ग र सीपीसीको केन्द्रीय समितिको पार्टी स्कुलका कार्यकारी उपाध्यक्ष सी चुन्ताओलगायत सहभागी थिए।

फोरममा चीनको नयाँ विकास, सुधारिएको विश्वव्यापी शासन र जनता-जनताबिचको घनिष्ठ आदानप्रदान विषयमा ‘प्यानल डिस्कसन’ पनि समावेश गरिएको थियो। प्यानल सेसनमा चीनका लागि पूर्व अमेरिकी राजदूत म्याक्स बाउकस, एसिया सोसाइटीको बोर्ड अफ ट्रस्टीजका सहअध्यक्ष जोन थोर्नटन र चाइनिज बास्केटबल एसोसिएसनका अध्यक्ष याओ मिङ सहभागी थिए।