Jun 23, 2021 | ९ असार २०७८
Jun 23, 2021 | ९ असार २०७८
काठमाडौं : अमेरिकाको सिकागोस्थित द आर्ट इन्स्टिट्युट अफ सिकागोमा हालै एउटा गहना सार्वजनिक रुपमा प्रदर्शनीमा राखिएको छ। सुनले बनेको उक्त गहनामा बहुमूल्य धातुका साथै अष्टमातृकाको आकृति कुँदिएको छ। प्रदर्शनी कक्षमा राखिएको गहना मुनी लेखिएको छ : 'राजा प्रताप मल्ल देवको नाम कुँदिएको हार...' काठमाडौंका राजा प्रताप मल्लको नाम समेत कुँदिएको सो गहना नेवार समुदायको इष्टदेवी तलेजु भवानीको हो। पञ्चायतकालमा काठमाडौं…
देश लकडाउनमा थियो। हिँड्दै काठमाडौं छाडेर गाउँतिर जानेको घुइँचो बढ्दो। संक्रमणको अवस्था यति भयावहपूर्ण त थिएन। तर, के होला भन्ने त्रास चाहिँ उत्पात। जनता घरभित्र थुनिँदा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले त्यसै बेला रचेका थिए एउटा कविता। मे १ मा सार्वजनिक गरिएको कवितामा लेखिएको थियो - 'अब आँसु खसाउनु पर्दैन रगत बगाउनु पर्दैन नेपाली मन अब फुटाउनु पर्दैन राष्ट्रिय एकता टुट्दैन…
बाघदरबारको पछाडि रंजितकारहरुको कुल-देवता छ। २०५० सालको अन्त्यसम्म उक्त स्थान सुनसान थियो। धेरै घर थिएनन्। बायाँ भागमा खुला चौर थियो। त्यहाँ विभिन्न चराहरु पाइन्थे। वर्षमा एकपटक कुल-देवता पूजा गर्न पुग्नेहरुको आकर्षणको केन्द्रबिन्दु बन्थ्यो त्यहाँ रहेको मयुर। पानी पर्दा ओत लाग्ने ठाउँ यही खुला चौर नजिकैको भवन थियो। पछि बाघदरबार नजिकै चाइना टाउन बन्यो। बाँकी क्षेत्रमा होटल बन्न सुरु भयो। बाघदरबार…
य:मरि च्वामु, उकी दुने हाकु ब्यूसा माकु, मब्यूसा फाकु ब्यूम्ह ल्यासे, मब्यूम्ह बुरिकुति।। काठमाडौं महानगरपालिकाले यही शैक्षिक सत्रदेखि लागू गरेको स्थानीय पाठ्यक्रम 'येँ देय् म्हसीके' को कक्षा १ को पहिलो एकाइमा राखिएको य:मरिबारे प्रचलित गीत हो यो। सुरुमा पाठ्यक्रममा रहेको यो गीत हेर्दा सिर्जना मानन्धरलाई विद्यार्थीलाई कसरी बुझाउन सकिन्छ होला र जस्तो लागेको थियो। तर, अहिले सहायक प्रशिक्षण (स्यनामि) मा…
फागु शुक्ल पूर्णिमाको साँझदेखि उपत्यकामा एकै लयको गीत गुञ्जिन सुरु हुन्छ। भक्तपुरका अन्तिम मल्ल राजा रणजीत मल्लले लेखेका गीत 'थथिं जा:गु रसबस तोल-ताव, राम हं जि गन वने' दाफाहरुमा सुनिन्छन्। काठमाडौंमा पाहाँ च:ह्रे लगातयका पर्व र ललितपुरमा घोडेजात्रा लगायतका पर्वहरुमा पनि यही लयकै गीत गुञ्जिने गर्छ। यो गीतले बसन्त ऋतुको आगमनको संकेत गर्छ। 'यस्तो रसबस छोडेर हे राम म कहाँ…
काठमाडौं : न्युरोड गेटमा रहेको नेपाल वायुसेवा निगम (एनएसी) को मुख्यालयमा एउटा विशेष कोठा छ जसको हवाइसेवासँग कुनै पनि नाता छैन। त्यो विशेष कोठा हरेक वर्ष आयोजना हुने घोडेजात्राको दिनमात्र प्रयोगमा आउँछ। राष्ट्रिय ध्वजावाहक नेपाल एयरलाइन्सको कार्यालयको कोठाको राज के हो त? सधैं बन्द हुने यो कोठा घोडेजात्रा आउनुअघि खोलिन्छ र सरसफाइ गरिन्छ। त्यसबाहेक आजमात्र हो प्रयोगमा आउने। आज अर्थात् घोडेजात्रा।…
श्रीमान् सिलुको तीर्थयात्रामा निस्कने तयारीमा हुन्छन्। तीर्थमा जान साथी खोज्दै गर्दा श्रीमतीले आफू सँगै जाने बताउँछिन्। अर्को साथी खोज्न पर्दैन भन्दै उनी जोडी गए पुण्य हुने भन्छिन्। तर, श्रीमानले सिलुसँगै जाँदा छुट्टिनुपर्ने भन्दै नआउन भन्छन्। श्रीमानले एक्लै छाडेर तीर्थमा हिँडेपछि श्रीमती भने थाहा नदिइ पछिपछि हिँड्छिन्। श्रीमती पछाडि आइरहेको उनलाई कयौं दिनसम्म थाहा हुन्न। सिलु पुग्नै लाग्दा दुवैको जम्काभेट हुन्छ।…
‘होलिया मेला, मयजु मस्युला अबिर भचाः नं तये मज्युला…’ गीतका शब्दहरुले भन्छ - 'होलीको मेला केटी, तिमीलाई थाहा छैन र? अलिकति अबिर दल्नु हुन्न र?' काठमाडौं उपत्यकामा रहेका दाफाहरुमा बिहान साँझ गुञ्जिने यो गीतको लयले फागुको उल्लासमा बग्लै रौनक थप्छ। कुनैबेला यी र यस्तै लोकभाका गाउँदै फागुका दिन शहर बजार परिक्रमा गर्थे युवाहरु। आफूलाई मनपरेको मान्छेसामु पुग्थे। अनि गीतमार्फत् नै आफ्ना भावना व्यक्त…
काठमाडौं उपत्यकाभित्र नेवार समुदायको बाहुल्यता रहेको प्राचीन शहरहरुमा दाफाहरु रहेका हुन्छन्। दाफाहरुमा बिहान बेलुकी लोकगीत र भजनहरु गुञ्जिन्छन्। समय, परिस्थिति र ऋतुअनुसार दाफामा गाइने गीतहरुमा विविधता पाउन सकिन्छ। मल्लकालीन लयहरुमा ती दाफाहरुमा आज पनि गीत गाउने र सुन्न पुग्ने छुट्टै जमात छ। धेरैजसो वृद्धवृद्धा। परम्परागत शास्त्रीय संगीतमा आधारित कतिपय गीतहरु लिच्छवीकालीन समेत छ। रागसहित सुरताल मिलाएर खिं बाजा, बबुचा (झ्याली),…
.JPG)
हनुमानढोका दरबारभित्र रहेको न्हुच्छें चोक र फरास खानाको बिचमा राणाकालीन भवन थियो। २०६८ सालमा कमजोर हुँदै गइरहेको भवन मर्मत गर्ने निर्णय गरियो। सोही वर्ष असार १६ गते जीर्णोद्वार गर्ने क्रममा ऐतिहासिक, पुरातात्विक तथा सांस्कृतिक महत्वका सामाग्रीहरु फलामको सेफमा पुरिएको अवस्थामा फेला पर्यो। सेफमा विभिन्न देवीदेवताको मूर्ति, बहुमूल्य गरगहना, सिक्का इत्यादि भेटियो। पृथ्वीनारायण शाहले काठमाडौंमा विजय हासिल गरिसकेपछि हनुमानढोका दरबार क्षेत्रलाई…
त्यसबखत राजधानी काठमाडौं प्रवेश गर्न चन्द्रागिरिको ठाडो उकालो चढेर ओरालो हिँड्नुपर्थ्यो चित्लाङबाट। लिच्छवी राजादेखि मल्ल राजा रानी र राणाहरु पनि यही बाटो हुँदै काठमाडौं आउजाउ गर्थे। भारतबाट काठमाडौं आउनेहरुको चित्लाङको यही बाटो हुँदै आउथे। भीमफेदी हुँदै चित्लाङबाट थानकोट पुग्नेको लर्को लाग्थ्यो। त्रिभुवन राजपथ सुरु हुनुअघि यही बाटो काठमाडौंबाट बाहिरिने र भित्रिनेहरुका लागि प्रमुख मार्गमध्ये एक थियो। भीमफेदी, कुलेखानीबाट हिँड्दै…
महाशिवरात्रीको रात महादेवलाई निकै जाडो हुन्छ भन्ने कथन छ। त्यसैले महादेवलाई जाडो हुनबाट बचाउन टोलभरीका युवाहरु जम्मा हुन्थे। राति बाल्न काठ, दाउरा खोज्न बिहानदेखि तयारी हुन्थ्यो। यो दिन काठ चोरी गर्यो भने पाप लाग्दैन भन्ने विश्वास भएकाले जहाँ काठ देखियो त्यो ल्याएर राति बाल्न ठिक्क पार्ने समेत गरिन्थ्यो। बिहान भने सडकमा बाटो छेकेर राति महादेवलाई प्रसाद चढाउन (जगात) चन्दा उठाउने…
काठमाडौं : ७० वर्ष अघि आजकै दिन देशमा प्रजातन्त्र आयो। टुँडिखेललाई साक्षी मानेर राणाशासन अन्त्य भयो। प्रजातन्त्रलाई बुइँ चढाएको टुँडिखेल त्यसपछि भने लगातार अतिक्रमणमा पर्यो। समयक्रममा टुँडिखेलभित्र नै खुल्लामञ्च बनाइयो। नेपालमा प्रजातन्त्र ल्याउन ठूलो भूमिका खेलेको तुंख्या- पानीको खेत (टुँडिखेल) माथि बनाइएको खुल्लामञ्चमाथि पटकपटक आक्रमण भयो। सेनाले टुँडिखेलको आधा हिस्सा आफ्नो नियन्त्रणमा लियो जहाँ सैनिक परेड हुने गरेको छ। यस्तै, सानो…
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले पुस ५ गते प्रतिनिधिसभा विघटन गरेपछि सुरु भएको राजनीतिक अन्यौलताले निकास पाउने लक्षण अझै देखिएको छैन। हरेक दिन सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासमा ओलीको कदमको पक्ष र विपक्षमा बहस जारी छ। त्यो बहस रामशाहपथमा मात्र होइन, टोलटोलमा जारी छ। चियापसलदेखि सेयर बजारसम्म राजनीतिले कुन मोड लिन्छ भन्ने चासो छरिएको छ। नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) सत्तामा पनि छ।…
काठमाडौं : रौतहटबाट बिहीवार राति बाट बस छुट्यो। भरिभराउ गाडीमा करिब ७ घण्टाको यात्रा गरी काठमाडौं पुग्नु थियो यात्रुहरुलाई। उद्देश्य - काठमाडौं पुग्नु। दरबारमार्गमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको भाषण सुन्नु। त्यही बसमा थिए मोलापुर नगरपालिकाका रामसिंह यादव। त्यहाँका मेयर रीनाकुमारी साह र उनका पति तथा शहरी विकास मन्त्री प्रभु साहले भनेपछि उनी काठमाडौंको यात्रामा हानिए। मन्त्री भएपछि प्रभु साहले आफ्नो जिल्ला विकास…
माघ ४ गते। काठमाडौँ महानगरपालिका ४ मा मनमोहन पार्क शिलान्यासको कार्यक्रम थियो। शिलान्यासमा सहभागी हुन पुगेका थिए काठमाडौँ महानगरका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्य। शाक्यले कार्यक्रममा विघटित प्रतिनिधिसभाका सदस्य गगन थापालाई वडास्तरमा चुनाव लडेर देखाउन चुनौती दिए। थापा उक्त क्षेत्रबाट निर्वाचित सदस्य समेत हुन्। शाक्यको आरोप थियो – गगन चर्चामा आउन जे पनि बोलिरहन्छन्। गगनले राष्ट्रपतिलाई चुनाव लड्न गरेको आह्वानप्रति लक्षित गर्दै…
हरेक बिहान पशुपतिनाथको ज्योतिर्लिङ्गमा स्नान गराउँदा जलहरीले भट्टको हातमा घाउ लाग्न थालेपछि पशुपति क्षेत्र विकास कोषका सदस्य सचिव डाक्टर गोविन्द टण्डनसम्म गुनासो पुग्यो। जलहरी नफेरी भएन भन्ने कुरा पटकपटक उठ्न थालेपछि जलहरी मर्मत गर्ने कि नयाँ बनाउने? प्रश्न उठ्यो। चाँदीको जलहरी मर्मत गर्नुभन्दा किन चाँदीको नयाँ बनाउने, सुनकै हालौं भन्ने सुझाव आयो मुल भट्टबाट। सन्दर्भ २०७० साल तिरको हो। पशुपति…
काठमाडौं : दुई घोडाहरु अघिपछि लाग्दै थिए। सेतो कपडा पहरिएका व्यक्तिहरु हातमा कलश बोक्दै आए। नक्साल भगवतीबाट नाग पोखरी पुग्न लाग्दै केही स्थानीय भेला भए। गाडीहरु रोके र बाटोको बीचमा माटोका भाँडाहरु फुटाउन लागे। हातमा कलश बोकेकाहरु त्यही भाँडा फुटाएको ठाउँबाट हिँड्दै रानीपोखरी पुगे। त्याँ गुरुजुको पल्टनले उनीहरुलाई बढाँई गर्यो। अनि चाँगुनारायणको कलश असन हुँदै काठमाडौंको पुरानो बस्ती प्रवेश गर्यो।…
.JPG)
अनुहारमा मुस्कान। गलामा खादा र माला। त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा पाकिस्तान र चीनको सीमामा रहेको 'माउन्ट केटू' आरोहण गरी फर्किएका पर्वतारोहीहरुलाई स्वागत गर्नेको भीड छ। चारैतिरबाट प्रशंसकले घेरिएका छन् कीर्तिमान बनाएर फर्किएका आरोही। प्रहरीको ब्यान्डले 'यो नेपाली शिर उचाली' धुन बजाउँदा माहोल उत्साहित छ। आरोहणका लागि विश्वकै जोखिमपूर्ण मानिने ८ हजार ६११ मिटर अग्लो 'साभेज माउन्टेन- केटू' को आरोहण गरेपछि १०…
काठमाडौं : निधारमा कमलपोखरीको कालो माटो र 'कू' लेखिएको कालै झन्डा। 'असंवैधानिक' लेखिएको मास्क मुखमा। हातहातमा 'नारा' लेखिएको प्ले कार्ड। सुकाइएको कमलपोखरीबाट 'प्रधामन्त्री भन्नुहुन्छ, म देशद्रोही हुँ' भन्दै निस्किए पोलिटिकल लिटिरेसी फर वुमेन (पीएलडब्लु)का सदस्यहरु। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले प्रतिनिधिसभा विघटन गरेको र कमलपोखरी पनि 'प्रतिगमन' को सिकार भएको भन्दै नागरिक अभियन्ताहरु सोमवार कमलपोखरीबाट बालुवाटारसम्म मार्चपासमा निस्किए। मार्चपासको क्रममा 'पीएलडब्लु' का…
.gif "Classic Tech")
PahiloPost.com
Division of Bizmandu Pvt. Ltd.
Durbarmarg Kathmandu Nepal
Department of Information Registration No. 382/073/74
Chairperson: Junu Rijal
Group Editor: Om Thapa
1.gif "Ncell")
